modyfikacja:
2013-06-30
ROŚLINY / NACZYNIOWE / NASIENNE / OKRYTONASIENNE / JEDNOLIŚCIENNE - MAGNOLIOWE - (ROSOPSIDA) - (RANUNCULOPSIDA) - (PIPEROPSIDA)
i ich cechy morfologiczne
| (różnice w stos. do jednoliściennych) |
| ♦ Palowy system korzeniowy. |
|
♦ Tworzenie drewna w botanicznym tego słowa znaczeniu. |
| ♦ Pierzasta nerwacja liści. |
| ♦ Możliwość występowania ogonka liściowego. |
|
♦ Tworzenie także złożonych, 4- i 5-krotnych, często dużych i atrakcyjnych kwiatów. |
█ Zapraszam na swoją nową stronę Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (https://www.rpdp.hostingasp.pl), na której znajdą Państwo najbardziej aktualne dane dotyczące rekordowych drzew w Polsce. Strona ma charakter otwarty - każdy może się zarejestrować i po zalogowaniu dodawać do bazy "swoje" drzewa wraz z ich pomiarami oraz zdjęciami. Bez zalogowania program pracuje w trybie "tylko odczyt" - dodawanie wpisów (także ich modyfikacja i usuwanie) nie jest możliwe, jednak bez przeszkód można przeglądać zgromadzone w bazie dane.
| Systematyka |
Najważniejsza klasa należąca do gromady roślin
okrytozalążkowych (Magnoliophyta) i jedna z czterech
nowych klas powstałych w wyniku podziału dawnej klasy dwuliściennych (Dicotyledones).
Obejmuje około 180 tysięcy gatunków.
█
W systemie Cronquista gromada okrytonasiennych dzieliła się
na dwie klasy: jedno- i dwuliścienne. System Reveala
pozostawia klasę jednoliściennych (Liliopsida),
natomiast dawna klasa dwuliściennych (Dicotyledones) rozpada się w nim na cztery nowe klasy.
Jedną z nich jest właśnie Rosopsida.
█
Nazwa klasy Rosopsida powstała poprzez zmianę końcówki (podniesienie rangi) nazwy jednego z jej podstawowych rzędów -
różowców (Rosales).
Jej tłumaczenia na na język polski nie udało mi się znaleźć (nazwa różowe została zarezerwowana dla podklasy
Rosoideae).
Rośliny z klasy Rosopsida znajdują się na samym szczycie hierarchii ewolucyjnej świata roślin. Są one nie tylko bardziej rozwinięte (młodsze ewolucyjnie) niż rośliny jednoliścienne, ale też stanowią najwyżej zorganizowaną klasę w obrębie roślin dwuliściennych.
gromady roślin okrytozalążkowych jest posiadanie przez zarodek rośliny dwóch liścieni. |
W/w kryterium jest o tyle niepraktyczne, że liścienie występują tylko u bardzo młodych osobników, zaraz po ich wykiełkowaniu. Na szczęście w parze z liczbą liścieni idzie szereg innych cech, które pozwalają bez trudu odróżnić rośliny jednoliścienne od dwuliściennych także w przypadku dorosłych osobników. Są to na przykład siatkowata nerwacja liści dwuliściennych (wobec równoległej u jednoliściennych), występowanie (zazwyczaj) wyraźnego ogonka lisciowego oraz kwiaty zbudowane z 4- lub 5- (czasem nawet więcej) krotnych okółków (u jednoliściennych okółki są zwykle 3-krotne). Kwiaty dwuliściennych są też częściej zróżnicowane na kielich i koronę; przybierają one niezwykle różnorodne formy - od najprostszych, nie posiadających w ogóle okwiatu do bardzo dużych i efektownych. Podobne zróżnicowanie dotyczy zresztą owoców, które w zależności od gatunku mogą mieć prawie wszystkie możliwe typy. Nasiona roślin należących do klasy Rosopsida, jako wyodrębnionej z dawnej klasy dwuliściennych, zawierają oczywiście zarodek z dwoma liścieniami.
Co do interesujących nas najbardziej roślin drzewiastych, trzeba wyraźnie stwierdzić, że dwuliścienne rośliny drzewiaste, w odróżnieniu od jednoliściennych, posiadają zwykle rozbudowany, palowy system korzeniowy (wobec wiązkowego systemu jednoliściennych roślin drzewiastych). Kolejną bardzo ważną cechą dwuliściennych jest wytwarzanie drewna (w botanicznym sensie tego słowa) oraz wyraźne zróżnicowanie na pień i gałęzie. Poza dwuliściennymi roślinami drzewiastymi podobną cechę wykazują tylko nagozalążkowe drzewa iglaste, jednak ich drewno ma mniej wiązek przewodzących i są one bardziej nieregularnie rozłożone. W drewnie okrytozalążkowych występuje ponadto zróżnicowanie wiązek pod względem rodzaju przesyłanych składników - jedne z nich transportują wodę, inne - produkty fotosyntezy.
W tym miejscu dociekliwy Czytelnik mógłby zapytać dlaczego omawiając właściwości roślin należących do klasy Rosopsida ograniczyliśmy się się do wypunktowania cech roślin dwuliściennych. Odpowiedź jest prosta. Tak na prawdę zarówno pod względem liczby gatunków, jak i ich rozpowszechnienia to właśnie Rosopsida stanowi emanację cech dawnej klasy dwuliściennych. Wszystkie mniej lub bardziej "niepasujące" tu z różnych powodów gatunki zostały przeniesione do trzech pozostałych klas. Tak więc bardziej zasadne pytanie brzmi czym wyróżniają się rośliny należące do innych, poza Rosopsida, klas składających się na dawną klasę dwuliściennych. Odpowiedź na to pytanie znajduje się w opisach owych klas.
Do klasy Rosopsida należy ogromna większość żyjących obecnie drzew i krzewów liściastych a dodatkowo duża liczba gatunków roślin zielnych. Są one rozpowszechnione na całym świecie (poza jedynie Antarktydą i okolicami bieguna północnego).
|
Do klasy Rosopsida należy duża ilość roślin zielnych, ale też prawie wszystkie drzewa liściaste. 
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Liście roślin z klasy Rosopsida, niezależnie od ich złożoności, posiadają zawsze siatkowatą nerwację. |
Najważniejsza i najbardziej reprezentatywna rodzina klasy Rosopsida - różowate (Rosaceae) obejmuje rośliny wyróżniające się generalnie dużymi, często atrakcyjnie ubarwionymi kwiatami oraz okazałymi, w wielu przypadkach jadalnymi owocami. Na zdjęciach od lewej: kwiat róży, kwiaty śliwy domowej oraz owoce jarząbu szwedzkiego, śliwy domowej i jabłoni domowej. |
Inne rodziny mogą zawierać rośliny o bardzo odmiennie zbudowanych kwiatach i owocach. Powyżej kotki skrzydłorzecha kauka- skiego i torebki nasienne topoli kanadyjskiej. |
||