ATLAS DRZEW POLSKI - publikacja na podstawie niniejszej strony
ATLAS DRZEW POLSKI - wydanie 2
Ostatnia
modyfikacja:
2013-06-30
Systematyka:
ROŚLINY / NACZYNIOWE / +PSYLOFITY(*) - WIDŁAKOWE - SKRZYPOWE - PAPROCIOWE - NASIENNE - ...
Licznik odwiedzin:
Na Ziemi od:
~360 mln lat
NADGROMADA
NASIENNE
(SPERMATOPHYTA)
ang. SPERMATOPHYTES
inne nazwy: kwiatowe
Zawiera:
300-400 tysięcy
gatunków

Gromady:
PRANAGOZALĄŻKOWE (PROGYMNOSPERMOPHYTA)
NAGONASIENNE (PINOPHYTA, CONIFEROPHYTA)
OKRYTONASIENNE (MAGNOLIOPHYTA)

Cechy charakterystyczne:
Tworzenie kwiatów i nasion.
 

█ Zapraszam na swoją nową stronę Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (https://www.rpdp.hostingasp.pl), na której znajdą Państwo najbardziej aktualne dane dotyczące rekordowych drzew w Polsce. Strona ma charakter otwarty - każdy może się zarejestrować i po zalogowaniu dodawać do bazy "swoje" drzewa wraz z ich pomiarami oraz zdjęciami. Bez zalogowania program pracuje w trybie "tylko odczyt" - dodawanie wpisów (także ich modyfikacja i usuwanie) nie jest możliwe, jednak bez przeszkód można przeglądać zgromadzone w bazie dane.

  Systematyka 

Nadgromada podkrólestwa roślin naczyniowych (Tracheobionta), zawierająca jego najważniejsze gromady. Obejmuje według różnych szacunków 300-400 tysięcy gatunków, z czego do tej pory zidentyfikowanych zostało prawie 260 tysięcy. Budowa kwiatów oraz sposoby tworzenia nasion są podstawą podziału wielkiej grupy roślin nasiennych na mniejsze jednostki systematyczne, w tym dwie najważniejsze gromady: nagonasiennych (inaczej nagozalążkowe - Pinophyta, Coniferophyta) i okrytonasiennych (inaczej okrytozalążkowe - Magnoliophyta).
█ Wg systemu APG, żyjące obecnie rośliny nasienne dzielą się na pięć taksonów odpowiadających gromadom: Cycadophyta, Ginkgophyta, Gnetophyta, Pinophyta i Magnoliophyta. Jak widać, w systemie tym z roślin nagonasiennych w ich klasycznym ujęciu wydzielono gatunki z klas sagowcowych, miłorzębowych, gniotowych oraz iglastych i przeniesiono je do nowych, nadrzędnych jednostek w randze gromad.

  Główni przedstawiciele i ich cechy morfologiczne

Rośliny nasienne to rośliny mogące się rozmnażać generatywnie, tj. za pomocą procesu płciowego
prowadzącego do wytworzenia nasion
(różnica w stosunku do bardziej prymitywnych, beznasiennych roślin zarodnikowych).
Nasiona są wytwarzane w kwiatach, dlatego rośliny nasienne są również nazywane kwiatowymi.
Kwiaty Nasiona
Kwiaty to organy rozmnażania generatywnego,
służące roślinom do wytwarzania nasion.
Nasiono pełni rolę przetrwalnika
dla ukrytego wewnątrz zarodka rośliny.

Kwiaty są organami rozmnażania generatywnego roślin. To w nich znajdują się organy płciowe roślin: męskie pręciki produkujące pyłek oraz żeńskie zalążki. Zalążek może być umieszczony bezpośrednio na powierzchni łuski nasienej stanowiącej owocolistek (rośliny nagonasienne) albo też ukryty w zalążni znajdującej się w słupku powstającym przez zrośnięcie owocolistków (rośliny okrytonasienne). Zapłodnienie polega na połączeniu męskiego pyłku z żeńskim zalążkiem i prowadzi do powstania zarodka rośliny umieszczonego w nasieniu. W zależności posiadanych organów rozmnażania generatywnego, kwiaty dzielą się na jednopłciowe, czyli posiadające tylko męskie albo tylko żeńskie organy i obupłciowe, czyli posiadające organy zarówno męskie, jak i żeńskie (oprócz tego mogą jeszcze, choć rzadko, występować tzw. kwiaty płonne, tj. nie posiadające żadnych organów płciowych, pełniące głównie rolę wabików zapylaczy). Warto dodać, co nie jest zupełnie oczywiste, że obupłciowość jest cechą występującą tylko u roślin okrytozalążkowych. Aby nastąpiło zapłodnienie, pyłek musi zostać umieszczony na zalążku, czyli przetransportowany na łuskę nasienną lub na znamię słupka. Proces ten nazywamy zapyleniem; u roślin nagonasiennych jest on realizowany prawie wyłącznie przez wiatr, u okrytozalążkowych - przez wiatr lub przez owady (a nawet ptaki). W zależności od stosowanej metody mówimy o kwiatach wiatro- lub owadopylnych. Kwiaty owadopylne są zazwyczaj stosunkowo duże i posiadają efektownie ubarwione płatki korony, są też często pachnące i nektarodajne. Wszystko to oczywiście po to, aby jak najskuteczniej wabić owady. W odróżnieniu od owadopylnych, kwiaty wiatropylne są zazwyczaj drobne i niepozorne, często posiadają bardzo zredukowany okwiat lub nawet nie posiadają go wcale. Nasiona okazały się doskonałym wynalazkiem, który pozwolił roślinom opanować ląd. Nasiono zawiera młody i bardzo słabo rozwinięty, ale kompletny zarodek rośliny (zapłodniony zalążek). Zarodek znajduje się w stanie uśpienia i w takiej postaci może przetrwać długi czas nawet w niesprzyjających warunkach, korzystając z substancji zapasowych zawartych w nasionie i będąc skutecznie chroniony przez specjalną zewnętrzną warstwę ochronną. Może też być przenoszony na duże odległości przez wiatr, wodę i zwierzęta. W określonych warunkach zarodek kiełkuje dając początek nowej roślinie. Dzięki przetrwalnikowemu charakterowi nasion oraz temu, że proces zapłodnienia nie wymaga obecności wody, rośliny kwiatowe stanowią obecnie grupę roślin najlepiej przystosowaną do życia na lądzie.

Nadgromada roślin nasiennych obejmuje wszystkie drzewa i krzewy oraz ogromną większość roślin zielnych.
█ Poza drzewami i krzewami do roślin drzewiastych należą jedynie prymitywne, rozmnażające się przez zarodniki paprocie drzewiaste. Rośliny te stanowią obecnie żywe skamieliny i należą do niezmiernej rzadkości.

Plan budowy rośliny nasiennej opiera się na trzech głównych elementach: korzeniu, łodydze (pędy) oraz liściach. Jako należące do naczyniowych, rośliny nasienne wytwarzają wyraźne wiązki przewodzące służące im do transportowania wody i produktów fotosyntezy. Głównym jednak wyróżnikiem roślin nasiennych jest opisane wyżej tworzenie kwiatów i nasion. Pozostałe cechy morfologiczne są zależne od niższych jednostek systematycznych.