█ Zapraszam na swoją nową stronę Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (https://www.rpdp.hostingasp.pl), na której znajdą Państwo najbardziej aktualne dane dotyczące rekordowych drzew w Polsce. Strona ma charakter otwarty - każdy może się zarejestrować i po zalogowaniu dodawać do bazy "swoje" drzewa wraz z ich pomiarami oraz zdjęciami. Bez zalogowania program pracuje w trybie "tylko odczyt" - dodawanie wpisów (także ich modyfikacja i usuwanie) nie jest możliwe, jednak bez przeszkód można przeglądać zgromadzone w bazie dane.

Rzadko przekraczający 10m wysokości klon polny jest naszym najmniejszym rodzimym klonem. Drzewo to posiada krótki, przeważnie krzywy pień i okrągławą, gęsto ugałęzioną koronę. Poza niewielkimi rozmiarami spośród innych klonów wyróżnia się przede wszystkim stosunkowo małymi, łagodnie klapowanymi liśćmi oraz niemal poziomo ułożonymi skrzydełkami skrzydlaków. Jak sama nazwa wskazuje, klon polny jest głównie drzewem polnym, w mniejszym stopniu leśnym. Występuje on w Polsce zdecydowanie rzadziej niż pozostałe rodzime klony.

Jeden z trzech rodzimych gatunków klona w Polsce (obok zwyczajnego i jawora). Jest nie tylko zdecydowanie najrzadziej występującym w Polsce rodzimym gatunkiem klona, ale nawet spotykanym rzadziej niż niektóre obce, sztucznie uprawiane u nas gatunki, np. klon jesionolistny czy klon srebrzysty.

  Występowanie

Zasięg. Prawie cała Europa z wyj. Skandynawii (w odróżnieniu od jawora i klona zwyczajnego występuje także na wyspach brytyjskich), Kaukaz, Azja Mniejsza; w Polsce przebiega pn.-wsch. granica zasięgu. Gatunek naturalizowany w USA. Biotop. W Polsce występuje na nizinach i w niższych położeniach górskich (do ok. 700 m.n.p.m.), przeważnie w zaroślach śródpolnych, na nasłonecznionych zboczach oraz w lasach mieszanych z dużą ilością krzewów (często na ich skrajach), głównie grądach dębowo-grabowych, rzadziej w łęgach wiązowo-jesionowych. Preferencje. Gatunek ogólnie mało wymagający, lubiący gleby świeże i przepuszczale, lekko zasadowe, ciepłolubny, preferujący półcień, ale całkiem dobrze radzący sobie także na stanowiskach zarówno słonecznych jak i zacienionych, odporny na suszę, zanieczyszczenia powietrza, choroby i szkodniki. Długość życia i tempo wzrostu. Drzewo krótkowieczne, dość wolno rosnące. Osiąga wiek 80-120(150) lat.
█ Wiek najstarszego klona polnego w Polsce jest szacowany na ponad 330 lat (źródło: NAJSTARSZE DRZEWA W POLSCE C. Pacyniak 1992).
█ Klon polny rośnie najwolniej ze wszystkich klonów.

  Zastosowanie

Sadzony czasami dla pozyskania cennego w stolarstwie drewna. Ze względu na wolny wzrost i tworzenie zwartych koron dobrze sprawdza się w obsadzaniu wąskich ulic, budowie żywopłotów oraz jako drzewo parkowe.

  Pokrój / Korzenie / Kora / Pędy i pąki

Pokrój. Małe drzewo liściaste o krótkim, krzywym pniu i okrągławej, gęsto ugałęzionej koronie. W niesprzyjających warunkach może też wyrastać jako duży krzew. Rozmiary. Wysokość 8-12(15)m. Średnica pnia 0.3-0.6(0.8)m.
█ Wysokość 15m klon polny osiąga bardzo rzadko, najczęściej rosnąc w zwartych drzewostanach łęgowych i na wyjątkowo żyznych glebach. Na Kaukazie spotyka się jeszcze wyższe osobniki, dochodzące nawet do 25m.
█ Wg strony Tall Trees, najwyższy w Europie klon polny rośnie w Arboretum Groenendaal w Belgii i mierzy 28m (LG, 2011, laser). Nieco niższy, 27m osobnik rośnie w Ultrecht w Holandii (JPh, 2011, laser).
█ Najgrubszy (i najstarszy) w Polsce klon polny rośnie wg wspomnianego wyżej przewodnika C. Pacyniaka we wsi Dobrzyca w woj. wielkopolskim; obwód pnia tego drzewa jest równy 4.51m (Φ 1.43m), zaś jego wysokość wyniosi ok. 20m. W tym samym przewodniku możemy przeczytać o być może najwyższym w Polsce, 24m okazie rosnącym w Warszawie. Więcej informacji na temat rekordowych drzew - patrz dodatek Rekordy.
Szczegóły pokroju. Pień średniej grubości, stosunkowo krótki, często wygięty. Korona rozłożysta, okrągława, gęsto ugałęziona.
System korzeniowy płytki i rozległy. Kora szarobrunatna, podłużnie siatkowato spękana (nieco głębiej niż u klona zwyczajnego), często skorkowaciała. Młode pędy proste i cienkie, okrągłe w przekroju, początkowo żółtawobrązowe, posiadają duży, sześcioboczny rdzeń. Na gałązkach często występują listewki korkowe (zbliżone jak u wiązu polnego, do którego klon polny jest zresztą pod wieloma względami podobny). Pąki jajowate, małe, czerwonobrązowe (zimą ciemnobrunatne), często z poprzecznym czarnym paskiem przechodzącym przez środek łusek, wełniście owłosione. Pąki boczne mniejsze od wierzchołkowych, luźno przylegające do pędu i płaskie od jego strony.

Szarobrunatna kora klona polnego jest podłużnie siatkowato spękana.

Więcej...

Jajowate pąki na zewnętrznych łuskach posiadają brunatnoczarny pasek.

  Liście

Blaszkowate, pojedyncze. Blaszka o zmiennej formie, przeważnie w ogólnym zarysie okrągława, dłoniasto 3-5 klapowa, stosunkowo mała, szersza niż dłuższa: dł. 5-8cm i szer. do 5-10cm, matowo ciemnozielona (od spodu szarozielona), nieco skórzasta, owłosiona tylko w kątach nerwów na spodzie. Klapy jajowate, dość płytkie, całobrzegie lub łagodnie, falisto obrzeżone. Ustawienie: naprzeciwległe na 2-7cm ogonkach. Ogonki wydzielają mleczny sok (ważna cecha rozpoznawcza!). Okres występowania: (IV)IV/V-X. Liście rozwijają się pod koniec kwietnia, wraz z kwiatami lub nieco przed nimi. Jesienią przebarwiają się na jaskrawożółty kolor, rzadziej na czerwono.

Stosunkowo małe liście klona polnego są łagodnie klapowane.

  Kwiaty

Obupłciowe lub rozdzielnopłciowe (wówczas rozmieszczone jednopiennie), owadopylne i bardzo miododajne, zebrane po około 10 sztuk we wzniesione, owłosione podbaldachy długości 4-6cm. Pojedyncze kwiaty zielonkawożółte, posiadają podwójny, 5-krotny okwiat oraz osadzone na okrągłym dysku miodnikowym 8 pręcików i 1 słupek. Płatki korony identyczne z działkami kielicha, wąskie (lancetowate), na brzegach wyraźnie, biało owłosione. Okres kwitnienia: (IV)IV/V-V (równocześnie z rozwojem liści lub zaraz po nich). Kwiaty zakwijają zwykle pod koniec kwietnia.

Kwiatostany klona polnego mają postać wzniesionych baldachogron. Pojedyncze kwiaty (→) mają zielonkawożółty kolor. Wąskie płatki korony są identyczne jak działki kielicha i na brzegach wyraźnie owłosione.

  Owoce i nasiona

Podwójne skrzydlaki z płaskawymi orzeszkami i skrzydełkami długości 3-4cm, ustawionymi pod kątem niemal 180°, często rozpadają się po dojrzeniu. Okres dojrzewania owoców: VIII-IX(-X).

Owoce klona polnego to podwójne skrzydlaki o prawie poziomo ustawionych skrzydełkach.

  Drewno

Białawe, bardzo twarde, posiadające piękny wzór słojów, nieco mniej trwałe od drewna klona zwyczajnego, cenione w przemyśle stolarskim (m.in. forniry) i tokarskim, ale ze względu na małe rozmiary drzewa i wolny wzrost bez większego przemysłowego znaczenia.

  Inne informacje

█ Klon polny najlepiej spośród klonów nadaje się na bonsai, ale też na formowane żywopłoty (stąd jego angielska nazwa "hedge maple").

  Galeria zdjęć

Zobacz galerię...

Początek strony

MOJEDRZEWA.PL

Copyright © 2006-2025 by Piotr Gach

Zobacz też:
Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych
Tomasz Niechoda, Janusz Korbel -
Drzewa Białowieskiego Parku Narodowego
Monumental Trees
Konkurs Drewno jest wspaniałe (Nadleśn. Łopuchówko)