ATLAS DRZEW POLSKI - publikacja na podstawie niniejszej strony
ATLAS DRZEW POLSKI - wydanie 2
Ostatnia
modyfikacja:
2013-06-30

 Topola późna 'Serotina'

Licznik odwiedzin:

Topola późna (P. xcanadensis 'Serotina' = P. deltoides subsp. monilifera x P. nigra). Jest to historycznie pierwszy mieszaniec wchodzący w skład grupy topól kanadyjskich (pierwotne znaczenie terminu "topola kanadyjska" oznaczało tę właśnie odmianę). Został on wyhodowany we Francji około 1750 r. Od tego momentu datuje się rozpoczęcie procesu sukcesywnego wypierania rodzimej w Europie topoli czarnej z jej stanowisk naturalnych i ze sztucznych nasadzeń przez topole kanadyjskie. Obecnie od pewnego czasu także i topola późna jest coraz rzadziej sadzona i teraz to ona jest wypierana przez inne, później wyhodowane mieszańce (np. topolę bujną). Dlatego w Polsce spotyka się najczęściej stare i bardzo duże okazy 'Serotiny'. Te niezwykle okazałe, osiągające 35m wysokości i 2m średnicy pnia drzewa posiadają długi pień wysoko oczyszczony z gałęzi oraz szeroką, kopulastą koronę z długimi konarami i nie zwieszającymi się gałązkami. Pozostałe cechy moforlogiczne. Młode długopędy wyraźnie graniaste, błyszcząco czerwonobrązowe, potem szarozielone, krótkopędy nieliczne. Liście duże (nawet do 13cm) i dość sztywne, na krótkopędach szerokotrójkątne, z prostą lub lekko klinowatą podstawą, długopędowe bardzo szerokie, często nawet nieznacznie szersze (7-13cm) niż dłuższe (6-12cm), o prostej albo płytko wciętej (lekko sercowatej) nasadzie, krótkowierzchołkowe. Dojrzałe liście z góry połyskująco ciemnozielone, pod spodem matowo szarozielone, u nasady z 1-2 gruczołkami. Liście 'Serotiny' rozwijają się najpóźniej ze wszystkich topól (stąd nazwa) - dopiero około 10-15 maja; tuż po rozwinięciu mają one, podobnie jak młode pędy, czerwonobrązowy kolor. Także ogonki liściowe są często czerwono nabiegłe. Znany jest jedynie klon męski 'Serotiny'; kwitnie on nieco później niż większość pozostałych odmian - zwykle dopiero w drugiej połowie kwietnia. Kotki długości 7-10cm, grube, czerwone. Siedlisko i zastosowanie. Topola późna posiada stosunkowo duże wymagania siedliskowe, preferuje gleby ciężkie. Występuje głównie na wsiach i w parkach. Rzadko spotykaną, choć piękną odmianą topoli późnej jest odm. późna żółtolistna - 'Serotina Aurea', charakteryzująca się złocistożłótymi liśćmi na wiosnę, które latem stają się żółtozielone.

Topola kanadyjska 'Serotina' Topola kanadyjska 'Serotina'
Topola kanadyjska 'Serotina' Topola kanadyjska 'Serotina' Topola kanadyjska 'Serotina'
Osiągająca nawet 35m wysokości i 2m średnicy pnia topola późna 'Serotina' to niezwykle okazałe drzewo.
Jego pień jest przeważnie długi, widoczny do górnych części szerokiej korony, a gałązki nie zwieszają się.

Topola kanadyjska 'Serotina' - kora Topola kanadyjska 'Serotina' - kora Topola kanadyjska 'Serotina' - kora
Ciemno(brunatno)szara kora topoli późnej jest głęboko spękana na pionowe bruzdy.

Topola kanadyjska 'Serotina' - kotki męskie Topola kanadyjska 'Serotina' - kotki męskie Topola kanadyjska 'Serotina' - kotki męskie
Rozwijające się kotki męskie 'Serotiny' są ciemnoczerwone. W trakcie kwitnienia po połowie kwietnia
wydłużają się one i nieco jaśnieją. Pod koniec kwietnia przebarwiają się na fioletowo i zechnięte opadają.

Topola kanadyjska 'Serotina' w maju
Liście 'Serotiny' rozwijają się najpóźniej spośród wszystkich topól - dopiero przed połową maja. Jest to czas, w którym topolę późną
najłatwiej rozpoznać z daleka, ponieważ wszystkie inne topole (a także większość pozostałych drzew) są już w pełni ulistnione.


Topola kanadyjska 'Serotina' - młode liście Topola kanadyjska 'Serotina' - młode liście Topola kanadyjska 'Serotina' - młode liście
Rozwijające się przed połową maja młode liście topoli późnej są (brązowo)czerwonawe. Szybko jednak
(około połowy maja) zmieniają one zabarwienie najpierw na jasno-, potem ciemnozielony kolor.

Krótkopędowe liście topoli późnej 'Serotiny' mają zmienny kształt. Zazwyczaj są one (szeroko)trójkątne
z delikatnie klinowatą lub zupełnie prostą podstawą oraz nagle zwężającym się wierzchołkiem.
Liście topoli kanadyjskiej Liście topoli kanadyjskiej Liście topoli kanadyjskiej Liście topoli kanadyjskiej
Liście topoli kanadyjskiej Liście topoli kanadyjskiej Liście topoli kanadyjskiej
Liście długopędowe są większe niż krótkopędowe. Duże i sztywne w dotyku,
mają one szerokotrójkątny kształt (bywają nawet szersze niż dłuższe!)
z prostą lub płytko sercowato wciętą podstawą oraz krótkim wierzchołkiem.
Kolor górnej strony blaszki liściowej
topoli późnej jest błyszcząco ciemnozielony,
dolnej - matowo jasnozielony.