ATLAS DRZEW POLSKI - publikacja na podstawie niniejszej strony
ATLAS DRZEW POLSKI - wydanie 2
Ostatnia
modyfikacja:
2013-06-30
Systematyka:
ROŚLINY / NACZYNIOWE / NASIENNE / OKRYTONASIENNE / (ROSOPSIDA) / POKRZYWOWCE / KONOPIOWATE - MORWOWATE - POKRZYWOWATE - WIĄZOWATE - ...
Licznik odwiedzin:
RODZINA
MORWOWATE
(MORACEAE)
Zawiera:
ponad 1400 gatunków
w tym rodzimych w Polsce:
0
Rodzaje:
Figowiec (Ficus)
Morwa (Morus)
...


█ Zapraszam na swoją nową stronę Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (https://www.rpdp.hostingasp.pl), na której znajdą Państwo najbardziej aktualne dane dotyczące rekordowych drzew w Polsce. Strona ma charakter otwarty - każdy może się zarejestrować i po zalogowaniu dodawać do bazy "swoje" drzewa wraz z ich pomiarami oraz zdjęciami. Bez zalogowania program pracuje w trybie "tylko odczyt" - dodawanie wpisów (także ich modyfikacja i usuwanie) nie jest możliwe, jednak bez przeszkód można przeglądać zgromadzone w bazie dane.

  Systematyka 

Duża rodzina rzędu pokrzywowców (Urticales). Obejmuje około 40(-50) rodzajów, w tym ponad 1400 gatunków.
█ W systemie APG II rodzina morwowatych należy do rzędu różowców (Rosales), a rząd pokrzywowców (Urticales) przestaje istnieć.

  Główni przedstawiciele i ich cechy morfologiczne

Rodzina morwowatych obejmuje różnej wielkości krzewy oraz drzewa liściaste (w tym pnącza), a także niewielką ilość roślin zielnych. Rośliny te występują przede wszystkim w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Do najbardziej znanych, uprawianych w Polsce przedstawicieli morwowatych należą morwa (Morus) i fikus (inaczej figowiec - Ficus). Z innych, nie występujących u nas gatunków warto wymienić chlebowca (Artocarpus) i mlekowca (Brosimum). Wiele gatunków morwowatych jest uprawianych jako rośliny ozdobne lub ze względu na wytwarzanie jadalnych owoców, inne dostarczają kauczuku, jeszcze inne cennego drewna. Ciekawym rodzajem należącym do morwowatych jest figowiec (inaczej fikus - Ficus). W Polsce jeden z gatunków tego rodzaju - figowiec sprężysty (F. elastica ) jest uprawiany jako bardzo popularna roślina doniczkowa. W warunkach naturalnych jest to zupełnie "pełnowymiarowe" drzewo, o czym można się przekonać podróżując po krajach śródziemnomorskich, takich jak Hiszpania. W tym samym rejonie rośnie drugi gatunek figowca - figowiec pospolity (F. carica). Także i on jest normalnym drzewem, choć osiąga nieco mniejszą wysokość (do 15m). Roślina ta jest znana z wytwarzania jadalnych owoców - fig.

Figowiec sprężysty Figowiec pospolity Morwa czarna
Figowiec sprężysty: zbliżona do naturalnej,
"pełnowymiarowa" forma oraz uprawiana w Polsce
forma doniczkowa (lewy dolny róg).
Występujący na południu Europy
figowiec pospolity jest średniej wielkości
drzewem liściastym.
Jednymi z najczęściej uprawianych w Polsce
przedstawicieli morwowatych są morwy.

Rodzina morwowatych jest zróżnicowana pokrojowo. Występują tu m.in. duże, potężnie zbudowane drzewa, takie jak np. osiągający 35m wysokości i 2.5m średnicy pnia mlekowiec właściwy (Brosimum galactodendron). Z kolei większość gatunków morwy i figowca to drzewa niewielkie, nie przekraczające 15m wysokości. Zimozielone zazwyczaj liście morwowatych są przeważnie niepodzielone i osadzone skrętolegle (rzadko naprzeciwlegle). Blaszka jest czesto głęboko i ostro piłkowana, posiada asymetryczną nasadę, często też bywa w rozmaity sposób klapowana. U niektórych gatunków występuje zjawisko tzw. heterofilii. Polega ono na tym, że nawet na tej samej roślinie można zaobserwować dwa różne typy liści, np. klapowane i bezklapowe. Przykładem jest tu morwa biała. Łodygi i liście większości roślin z rodziny morwowatych wydzielają sok mleczny. Morwowate to rośliny jedno- lub dwupienne o kwiatach rozdzielnopłciowych i owadopylnych (rzadziej wiatropylnych). Niepozorne kwiaty morwowatych posiadają zwykle tylko kielich; są one zebrane w kotkowate lub główkowate kwiatostany. Owoce mają postać drobnych, soczystych orzeszków, niełupków lub pestkowców, często zrośniętych ze sobą i otoczonych mięsistym okwiatem (zbiorowe owoce rzekome - np. morwa) lub zmięśniałą osadką kwiatostanu (fikus), rzadziej pojedynczych.

Figowiec pospolity - liście Morwa biała - liście Morwa biała - liście Morwa czarna - owoce
Liście wielu gatunków należących do rodziny morwowatych bywają rozmaicie klapowane
(np. palczasto u figowca pospolitego - po lewej). U niektórych gatunków występuje interesujące zjawisko
heterofilii, polegające na wytwarzaniu na tej samej roślinie dwóch różnych rodzajów liści
(na 2. i 3. zdjęciu różnopostaciowe liście morwy białej).
Owoce morwowatych mają zwykle
postać drobnych, soczystych
pestkowców zebranych w podobne
do jeżyn owoce zbiorowe
(na zdj. u morwy czarnej).